In dit artikel schrijf ik neer wat een middenrifbreuk is en hoe je het kunt behandelen. Lees verder om de volgende onderwerpen te ontdekken:

• Wat is een middenrifbreuk?
• Symptomen van een middenrifbreuk en hoe je zeker weet dat je hier last van hebt.
• Voedingsadvies voor bij deze kwaal: welke voeding je best vermijd indien je last hebt van deze aandoening.
• De verschillende manieren om een middenrif breuk te behandelen.

Het middenrif (diafragma) is een spierplaat die zich net op de overgang bevindt tussen de borstholte en de buikholte. Op deze plaats is een smalle opening voorzien voor de slokdarm die het voedsel van onze mond via onze borstholte naar de buikholte (maag) brengt.

Bij sommige mensen is deze opening wat breder dan bij andere mensen, dan spreken we van een middenrifbreuk (hiatus hernia). Dit kan aangeboren zijn of kan ontstaan door verslapping van de middenrifspieren door ouderdom. Mensen die roken, veel alcohol drinken, overgewicht hebben of heel vaak moesten hoesten, zijn extra gevoelig en hebben meer risico op een middenrif breuk.

Symptomen van een middenrifbreuk

Vele mensen hebben het niet in de gaten dat zij een middenrifbreuk hebben omdat dit lang niet altijd klachten oplevert. In de Westerse landen lijdt zelfs 40% van de 60-plussers hieraan. De aandoening wordt vaak eerder ‘toevallig’ vastgesteld.

Klachten komen pas als de maag door de bredere opening in het middenrif omhoog komt. Een deel van de maag komt zo in de borstholte te liggen en puilt uit naar boven.

De maag hoort eigenlijk in de buikholte te liggen, niet in de borstholte. Dit wordt de ‘sliding hernia’ genoemd (glijdende breuk). Het sluitspiertje tussen de slokdarm en de maag, de slokdarmkringspier, kan nu minder goed werken aangezien deze onder extra (en ongewenste) druk komt te staan door de maag.

Het gevolg is dat maaginhoud nu makkelijker terug naar boven kan stromen, tot in de slokdarm. Dit veroorzaakt brandend maagzuur en reflux en zorgt voor een zeer vervelend branderig gevoel in de keel.

Onze maagwand heeft een slijmlaag die bestand is tegen agressieve maagzuren die noodzakelijk zijn voor onze vertering, maar onze slokdarm niet. Stel dat onze slokdarm ook een mucus laag zou hebben, welke het weefsel beschermd tegen maagzuur, zouden we constant last hebben van overmatig slijm en mogelijks stikken.

Als je één keer last hebt van zure oprispingen is dit niet zo erg, maar als dit vaker gebeurt kan dit niet alleen pijnlijk, maar ook erg schadelijk zijn. De slokdarm kan ontstoken raken en dit kan zelfs evolueren naar een Barrett-slokdarm.

Hierbij som ik de belangrijkste klachten of symptomen van reflux omwille van een middenrifbreuk op:

• Pijnlijk of branderig gevoel in de buurt van het borstbeen
• Pijn die lijkt op pijn aan het hart
• Uitstralende pijn naar de rug en / of schouders
• Geïrriteerde keel, hoestbuien en zure oprispingen
• Slikproblemen
• Stinkende adem
• Tanderosie
• Heesheid
• Misselijkheid en braken
• Slechte nachtrust en piepende ademhaling

Dieet bij een middenrifbreuk

Om de symptomen van een middenrifbreuk te verminderen of zelfs uit te sluiten moet er met enkele leef-en voedingsregels rekening gehouden worden.

Enkele leefregels of gewoontes kunnen al een verschil maken, zoals het hoofdeinde van het bed een dikke 10-tal cm. verhogen zodat je niet lateraal komt te liggen en de zwaartekracht een handje kan helpen om reflux te stoppen. Beweeg voldoende en regelmatig. Strak zittende kledij laat je best in de kast hangen, net als broeksriemen, skinny broeken of een korset. Als je moet bukken doe je dat best via de knieën, niet met het hoofd of bovenlichaam.

Het spreekt vanzelf dat naast de gewoontes ook een goed dieet van groot belang kan zijn om symptomen van middenrifbreuk te behandelen. Zeker voor mensen die met overgewicht kampen is het belangrijk dat ze gewicht kwijtraken omdat op die manier de druk op de maag uiteindelijk minder zal worden. De maag zal dan minder snel omhoog komen.

Ook verstopping moet je omwille van de druk op de maag proberen vermijden. Ik som de belangrijkste dieetregels hier nog even op:

• Vermijd vet, suiker en alcohol
• Eet liever 6 kleinere maaltijden dan 3 grote
• Neem je tijd en kauw goed
• Eet mooi rechtop en ga niet plat liggen kort na je maaltijden.
• Drink voldoende water: 1,5l-2l per dag
• Vermijd gasvormende voedingsmiddelen: frisdrank, ui, peulvruchten, paprika, vruchtensap, aardappelen, sterke kruiden
• Ga niet meteen plat liggen na het eten
• Neem je laatste maaltijd minimaal 3 uur voordat je gaat slapen
• Beperk caffeïnedranken, zoals koffie of cola
• Eet geen chocolade
• Eet vezelrijk om verstopping te voorkomen

Elk individu is verschillend, dus het kan zijn dat het ene voedingsmiddel voor jou geen klachten geeft en het andere dan weer wel.

Let op dat bovenstaande voedingstips geen behandeling zijn voor een middenrifbreuk. Je voeding (tijdelijk) aanpassen zal niet magisch jouw middenrifbreuk terug op zijn originele plaats plaatsen. Een goede en effectieve middenrifbreuk behandeling vergt helaas meer energie en werk…

Behandeling van een middenrifbreuk

Zoals hierboven aangegeven kan u dus zelf aan de slag om symptomen te verminderen of weg te nemen. Echter is dit soms niet voldoende en wordt een verdere behandeling noodzakelijk.

Medicatie bij een middenrif breuk

Disclaimer: ik ben geen arts en mag geen advies voorschrijven omtrent welke medicatie u het beste inneemt bij een middenrifbreuk. Ga langs bij een goede arts en bespreek uw persoonlijke klachten met uw arts.

Het vaakst worden de refluxklachten door een middenrifbreuk behandeld met medicatie. Er bestaan verschillende soorten en de arts beslist welke hij voorschrijft (omeprazol, …). Maagzuurremmers zorgen ervoor dat het maagsap minder zuur wordt en maagzuurblokkers voorkomen dat er maagzuur wordt aangemaakt. Zoals reeds aangegeven tast maagzuur de slokdarm aan omdat deze hier niet tegen bestand is. Dankzij maagzuurremmers kan de slokdarm bekomen en herstellen. Er ontstaan ook geen nieuwe irritaties meer, ook al is de middenrifbreuk nog niet verholpen.

Maagzuurblokkers zijn velen malen zwaarder dan maagzuurremmers en deze werken ook compleet anders. Maagzuurblokkers zullen namelijk voorkomen dat maagzuur aangemaakt wordt, waardoor er minder kans is dat maagzuur in de keel kan spatten. Deze soort medicatie tegen reflux en een middenrifbreuk worden ook wel PPI remmers genoemd.

Maar let op, langdurig gebruik van maagzuurblokkers kunnen heel wat nadelen met zich meebrengen. Studies tonen aan dat maagzuur een vitaal enzym is, nodig om uw voeding te verteren en bacteriën, parasieten en schimmels te doden.

Maagzuur heb je nodig om vitaminen en mineralen klaar te stomen om opgenomen te worden in de darmwand. Langdurig gebruik van maagzuurblokkers kunnen zelfs voedselintoleranties en voedseltekorten veroorzaken!

Het spreekt voor zich dat wanneer jouw voeding niet of slecht verteerd wordt jouw lichaam minder goed zal functioneren. Hierdoor stijgt de kans op klachten zoals haaruitval, impotentie, humeur wisselingen en slaapproblemen.

Toch is het aan te raden om onder begeleiding van jouw arts tijdelijk maagzuurremmers of blokkers in te nemen zodat jouw slokdarm de tijd krijgt om zich te herstellen.

Echter wil ik jou er op attent maken dat enkel medicatie innemen bij een middenrifbreuk ook geen complete behandeling is. Wederom zal uw middenrif niet op zijn originele plaats komen te zitten wanneer u maagzuurremmers of blokkers inneemt.

Massage technieken tegen een middenrifbreuk

Een cruciaal onderdeel van een goede middenrifbreuk behandeling zijn massage technieken. De bedoeling is dat met deze massages langzaam maar zeker het middenrifbreuk terug “geduwd” wordt naar zijn originele plaats.

Dit verwezenlijkt u niet op 1 dag, dit proces vergt veel tijd en energie. Beetje bij beetje wordt jouw middenrif naar beneden geduwd zodat de extra druk op de sluitspier wegzakt en maagzuur minder makkelijk in de keel kan spatten.

In onderstaande video kan u meer over deze massage technieken leren zodat u een beter beeld heeft hoe dit in zijn werk gaat:

Wederom is het verstandig om een arts of fysiotherapeut te zoeken die ervaring heeft met deze massage technieken. De gemiddelde persoon met een middenrifbreuk heeft 1-2 maanden van wekelijkse massages nodig om de middenrif breuk compleet te verhelpen.

Samen met een tijdelijke aanpassing van uw voedingspatroon en de inname van maagzuurremmers of blokkers is dit wel een complete behandeling voor een middenrifbreuk.

Operatie voor een middenrifbreuk

Wanneer een dieet, leefregels, medicatie en oefeningen geen soelaas bieden, kan gekozen worden voor een operatieve ingreep. Dit is lang niet de beste behandeling voor een middenrifbreuk en wordt afgeraden door chirurgen wanneer de middenrifbreuk te klein is.

Bij een zogenaamde anti-reflux operatie gaat de patiënt onder volledige verdoving. Het deel van de maag dat zich in de borstholte bevindt, moet dus terug naar de buikholte worden gebracht.

De operatie gebeurt via kleine incisies in de buik, een kijkoperatie of laparoscopie in het jargon. Via de kleine openingen worden een camera en instrumenten in de buikholte gebracht.

De te brede opening in het middenrif wordt kleiner gemaakt en het deel van de maag dat te hoog zit wordt als een kraag om het onderste deel van de slokdarm gevouwen. De slokdarmspier wordt zo sterker en de maaginhoud kan niet meer omhoog komen door de opening van het middenrif.

Wanneer de opening in het middenrif heel groot is wordt door de chirurg gebruik gemaakt van een operatierobot. Zo kan in nauwe ruimtes toch nauwkeurig en efficiënt gewerkt worden. Zo een kijkoperatie heeft dus voordelen: de opname is kort, er is minder pijn en er zijn kleinere littekens, een sneller herstel. In enkele gevallen moet een grotere snee worden gemaakt in de buik. Dan is de operatie ingrijpender.

Een anti-reflux operatie is behoorlijk veilig en effectief, al kunnen er naast gewone pijn altijd complicaties optreden zoals infecties, nabloedingen, letsels aan de milt of buikzenuw,… Een middenrifbreukoperatie is ook niet in alle gevallen succesvol. In 80 tot 90 percent van de gevallen zien we wel een sterke reductie van de refluxklachten, of verdwijnen de klachten zelfs totaal. Bij 20 tot 30 percent treedt er later opnieuw een middenrifbreuk op.

Na de operatie moet men rekening houden met een tijdelijk bemoeilijkte inname van vast voedsel. Dit komt door de aangebrachte kraag aan de onderkant van de slokdarm en door de zwelling na de operatie. Vloeibare voeding biedt de oplossing en de klachten zullen na een periode van enkele maanden verdwijnen. Dan kan je weer normaal eten. Bij 5 percent van de mensen blijven de klachten en is een nieuwe operatie nodig.

Conclusie

Een middenrifbreuk veroorzaakt lang niet altijd symptomen. De klachten beginnen wanneer een deel van de maag omhoog kruipt door een te brede opening in het middenrif. Brandend maagzuur kan dan de slokdarm aantasten met verschillende klachten tot gevolg. Zelf kan je al veel doen om de problemen sterk te verlichten of te doen verdwijnen, zoals je eet- en leefgewoonten veranderen. Als dit niet het beoogde effect heeft kunnen zuurremmers als medicatie een oplossing bieden. In bepaalde gevallen wordt overgegaan tot een operatie, met meestal hele goede vermindering van klachten.

Besef goed dat er geen easy fix is voor een middenrifbreuk. Het vergt tijd, energie en het is belangrijk om langs te gaan bij een bekwame arts om een effectieve aanpak tegen een middenrifbreuk te bespreken.